Dlaczego właściwie potrzebujemy modelu BIM?
Na pierwszy rzut oka odpowiedź wydaje się oczywista – by skuteczniej współpracować, podejmować lepsze decyzje i prowadzić dokładniejsze analizy międzybranżowe. Ale czy to naprawdę wszystko?
Model BIM to znacznie więcej niż narzędzie do koordynacji. To cyfrowe odzwierciedlenie obiektu, które wspiera projektowanie, budowę i eksploatację. Kluczową rolę odgrywa tu otwarty standard IFC (Industry Foundation Classes), dzięki któremu informacje mogą być wymieniane pomiędzy różnymi systemami i uczestnikami procesu bez utraty spójności.
W tym artykule przedstawiam pięć praktycznych zastosowań modelu IFC, które pokazują, jak uniwersalny i wszechstronny jest ten format.
Model IFC - wspólny język informacji
Model IFC to cyfrowa reprezentacja obiektu lub jego części, łącząca dane geometryczne i niegeometryczne. Zawiera nie tylko kształt, ale też właściwości, parametry i przeznaczenie elementów.
Dzięki otwartemu standardowi IFC możliwe jest tworzenie jednego źródła informacji, które może być wykorzystywane w różnych aplikacjach i na wielu etapach cyklu życia obiektu – od koncepcji, przez budowę, aż po utrzymanie.
To właśnie czyni IFC fundamentem idei openBIM, zapewniającej współpracę, transparentność i niezależność od konkretnego oprogramowania.
IFC Use Cases
Aby lepiej zrozumieć potencjał modelu IFC, warto przyjrzeć się jego konkretnym zastosowaniom w praktyce. Każdy przypadek (use case) odpowiada na inny cel i wymaga nieco innego podejścia do struktury danych. Czasami priorytetem będzie wierna geometria, innym razem właściwe powiązania między elementami, a jeszcze innym – parametry materiałowe lub klasyfikacja obiektów.
Poniżej przedstawiam pięć najczęściej spotykanych scenariuszy wykorzystania modelu IFC w procesie projektowym i wykonawczym.
1. Wizualizacja
Pierwszym przypadkiem zastosowania modelu IFC jest wizualizacja 3D, pozwalająca w czytelny i atrakcyjny sposób przedstawić koncepcję projektową. To narzędzie komunikacji, które ułatwia zrozumienie przestrzeni i kontekstu zarówno projektantom, jak i inwestorom czy użytkownikom końcowym.
Aby proces był skuteczny, niezbędna jest dokładna geometria – TIN dla powierzchni, BREP dla złożonych kształtów i SWEEP dla elementów liniowych. Warto również zachować podstawowe informacje semantyczne, takie jak struktura obiektu, typy elementów czy (opcjonalnie) materiały i kolory.
Wizualizacja pokazuje, że IFC to nie tylko nośnik danych technicznych, ale także narzędzie do komunikacji i prezentacji projektu, wspierające współpracę w duchu openBIM.
2. Koordynacja i wykrywanie kolizji
Drugim ważnym zastosowaniem IFC jest koordynacja międzybranżowa oraz wykrywanie kolizji. Model umożliwia zestawianie submodeli różnych branż i analizowanie ich wzajemnych relacji.
Celem jest wykrycie niezgodności już na etapie projektu, co ogranicza błędy i opóźnienia w realizacji.
Dla takiej koordynacji niezbędna jest dokładna geometria (TIN, BRep, Sweep) oraz poprawne relacje między elementami – np. IfcRelAggregates, IfcRelNests, IfcRelContainedInSpatialStructure, które definiują połączenia obiektów.
IFC w tym kontekście działa jak wspólna platforma współpracy, integrująca dane projektowe i zwiększająca transparentność całego procesu.
3. Obmiar ilościowy (Quantity Take-Off)
Model IFC może służyć także do automatycznego obliczania ilości – długości, powierzchni, objętości elementów, czy ich wagi. Dane te stanowią podstawę do szacowania kosztów i planowania budżetu.
Model przekazywany jest z aplikacji projektowej do narzędzia kosztorysowego (QTO).
Dla wiarygodnych wyników potrzebna jest precyzyjna geometria (TIN, BRep, Sweep) oraz odpowiednie dane opisowe – materiały i klasyfikacja obiektów.
Dzięki temu proces kosztorysowania staje się zautomatyzowany, szybki i spójny, a dane mogą być bezpośrednio wykorzystywane w kolejnych analizach bez konieczności eksportów do zamkniętych formatów.
4. Wymiana międzyfazowa (Design to Design – model referencyjny)
Kolejne zastosowanie dotyczy ciągłości pracy między fazami projektu. Model opracowany na wcześniejszym etapie staje się modelem referencyjnym dla kolejnego – np. koncepcja dla projektu technicznego.
Taki sposób pracy pozwala uniknąć powielania danych i zachować pełną spójność informacji.
Wymiana danych odbywa się między aplikacjami projektowymi. Wymagana jest geometria TIN, Faceted BRep lub Sweep, a w niektórych przypadkach także parametry geometryczne – przekroje, pochylenia, warstwy.
Istotne są również dane semantyczne: klasyfikacja, materiały, typy komponentów i relacje (np. IfcRelAgreggatts, IfcRelNests).
Dzięki IFC kolejne etapy projektu mogą korzystać z tych samych danych, co zapewnia ciągłość informacji, ograniczenie błędów i większą efektywność współpracy.
5. Sterowanie maszynami i prowadzenie robót
Ostatnim z omawianych zastosowań jest wykorzystanie modelu IFC na etapie budowy – w systemach sterowania maszynami.
Model stanowi tu źródło danych geometrycznych, które pozwalają automatycznie prowadzić sprzęt, taki jak równiarki, układarki czy koparki, zgodnie z projektem.
Model przekazywany jest z aplikacji projektowej do systemów maszynowych. Wymagana jest geometria TIN oraz opisy pośrednie, takie jak osie, profile, przekroje poprzeczne i linie odniesienia (string lines).
W tym przypadku istotne są także dokładne odniesienia przestrzenne, które umożliwiają precyzyjne pozycjonowanie i sterowanie maszyn.
To przykład, jak model IFC wspiera cyfryzację i automatyzację procesu budowlanego, umożliwiając płynne przejście od projektu do realizacji.
Podsumowanie
Model IFC to znacznie więcej niż format wymiany danych – to uniwersalne źródło informacji wspierające każdy etap cyklu życia obiektu. Dzięki otwartym standardom OpenBIM możliwa jest realna współpraca międzybranżowa, automatyzacja procesów i wielokrotne wykorzystanie jednego modelu — od wizualizacji i koordynacji, przez kosztorysowanie, aż po wykonawstwo.
Chcesz dowiedzieć się, jak w pełni wykorzystać potencjał OpenBIM w praktyce?
👉 Dołącz do naszego warsztatu OpenBIM 🎉 – poznaj sprawdzone metody pracy, praktyczne narzędzia i doświadczenia ekspertów, które pomogą Ci wynieść Twoje projekty BIM na nowy poziom.
5 kroków, by w końcu zrozumieć OpenBIM
Mamy nadzieję, że się zobaczymy – raz na zawsze oswoimy IFC i sprawimy, by OpenBIM był prostszy dla wszystkich!
Udanej pracy z BIM!
