Budowa całego projektu w oparciu o modele jest wciąż nowością w branży budowlanej. W momencie wykonywania mostu Randselva dostępnych było bardzo niewiele projektów referencyjnych. Zwłaszcza dla konstrukcji tej wielkości – jest to największy jak dotąd most zbudowany na podstawie modeli.
W trzecim tej artykule z serii możesz przeczytać o wyzwaniach na budowie i kilku praktycznych rozwiązaniach, które zostały zastosowane w tym fascynującym projekcie opartym na modelach: przepływ pracy BIM na budowie, wybór oprogramowania do odpowiednich zadań, wewnętrzny kurs wprowadzający dla kadry i pracowników i używanie BIM kiosku na placu budowy.
Ten artykuł jest częścią przygotowanego przez BIM Corner studia przypadków – pt. Dzielenie się najlepszymi praktykami z Norwegii. Aby przeczytać cały dokument kliknij tutaj!
Spis treści
- Informacje o projekcie (część pierwsza)
2. Wyzwania podczas projektowania (część pierwsza)
3. Rozwiązania dla procesu projektowego (część pierwsza)
3.1. Podział projektu na części (część pierwsza)
3.2. Przepływ pracy (część pierwsza)
3.3. Oprogramowanie (część pierwsza)
3.4. Plan wykonania BIM – BEP / BIM manual (część pierwsza)
3.5. Sesje ICE i hackatony (część druga)
3.6. Projektowanie parametryczne (część druga)
3.7. Prawidłowe informacje we właściwym miejscu (część druga)
3.8. Ścisła współpraca z wykonawcą (część druga)
5. Rozwiązania w trakcie budowy
5.1. Przepływ pracy BIM na budowie
5.2. Wybór oprogramowania do właściwych zadań
5.3. Wewnętrzny kurs wprowadzający dla personelu i pracowników
To trzecia część serii o Randselvabru – najdłuższym moście na świecie zbudowanym bez rysunków.
W pierwszej części (przeczytaj tutaj) zapoznaliśmy się z ogólnymi informacjami o projekcie, wyzwaniami projektowymi i 4 rozwiązaniami tych wyzwań. W drugiej części (przeczytaj tutaj) omówiliśmy resztę rozwiązań wykorzystanych podczas procesu projektowania: sesje ICE i hackatony, projektowanie parametryczne, prawidłowe informacje we właściwym miejscu i ścisła współpraca z wykonawcą.
Przyjrzyjmy się teraz wyzwaniom i rozwiązaniom na placu budowy!
4. Wyzwania na budowie
Największe wyzwania związane były z wykorzystaniem modelu BIM na budowie i obejmowały:
- Budowa konstrukcji mostu na podstawie modelu
- Kontakt z innymi interesariuszami projektu
- Zamawianie materiałów i zbrojenia z modelu
- Kompetencja i praktyczne wykorzystanie modeli
5. Rozwiązania w trakcie budowy
5.1 Przepływ pracy BIM na budowie
Metodyka BIM już na etapie projektowania musi być koordynowana i rozwijana przez inżynierów pracujących na projekcie, aby kontrolować kamienie milowe na budowie. BIM to nie tylko model 3D. BIM ma również miejsce wtedy, gdy etap budowy jest w stanie z powodzeniem wykorzystać i przeanalizować dane z cyfrowej interpretacji konstrukcji.
Zarządzanie „BIM” na budowie można opisać jako proces, który powtarza się aż do osiągnięcia najwyższego poziomu MMI modelu i zakończenia prac budowlanych.
Kiedy wykonawca otrzymuje model z MMI300 na początku budowy, inżynierowie współpracują z projektantem, aby opracować jak najwięcej szczegółowych aspektów konstrukcji, aby były one jasne podczas dalszej realizacji na budowie. Dotyczy to kwestii technicznych, harmonogramu, budżetowania, zaopatrzenia, bezpieczeństwa i zarządzania projektem. Wszystkie procesy wewnętrzne wymagały określonego typu danych kontrolowanych w modelu 3D, aby mogły one być skutecznie wykorzystane na etapie realizacji.
Plac budowy został dostarczony w postaci cyfrowego pakietu danych
Miejsce produkcyjne zostało wyposażone w narzędzia takie jak stacje BIM (BIM kioski) oraz iPady z odpowiednim oprogramowaniem umożliwiającym udostępnianie geometrii i metadanych. Budowna otrzymała także pakiety przepływu pracy produkcyjnej, które składały się ze schematów 2D opartych na modelu z adnotacjami, wymiarami i różnymi przekrojami, które zostały przygotowane w chmurze w jednym z programów BIM. Pozwalało to na mniej pracy z modelem bezpośrednio na budowie, a co więcej, łatwiej jest się tego było nauczyć pracownikom. Ten pakiet informacyjny miał za zadanie dostarczyć zrozumiały „Zakres prac”.
Drugim pakietem odpowiedzialnym za kontrolę „jakości” była pewność, że każdy ma dostęp wyłącznie do najnowszego modelu 3D.
Plac budowy ma swoje własne wymagania, które należy spełnić, aby ukończyć projekt w terminie i budżecie, mając na pierwszym miejscu bezpieczeństwo i odpowiednią jakość. Dlatego dokładna i rzeczywista struktura podziału pracy podana była wraz z raportowaniem siły roboczej i harmonogramem. Informacje te można wykorzystać do lokalnego wzbogacania modelu i śledzenia jego stanu na podstawie konkretnych danych. Jest to bardzo wygodny sposób połączenia geometrii i danych jej obiektu z informacjami z placu budowy, aby mieć lepszy przegląd strategii planowania.
5.2 Wybór oprogramowania do właściwych zadań
Na rynku dostępnych jest wiele różnych programów do wykorzystania BIM. Należy wybrać najbardziej odpowiedni do danego zadania, w zależności od przeznaczenia i rodzaju projektu – inne sprawdzą się dla obiektu kubaturowego, a inne dle obiektów liniowych takich jak drogi, tunele, czy mosty.
Ważne jest, aby przeznaczyć trochę czasu na znalezienie odpowiedniego oprogramowania, gdyż decyzja ta wiąże się z pieniędzmi (koszt licencji i kursów) oraz czasem na wdrożenie ich w projekcie. A kiedy już dokonamy wyboru, trudno jest zmienić oprogramowanie w trakcie realizacji projektu.
W projekcie mostu Randselva oprogramowanie zostało wybrane przy założeniu, że powinno być uniwersalne i przetestowane już na prawdziwym projekcie mostowym. Poniżej przedstawiamy i opisujemy programy, które zostały wykorzystane do różnych zadań w projekcie.
Solibri Office / Anywhere
Solibri Office to narzędzie do zarządzania modelem BIM. Użytkownik ma możliwość przeglądania, analizowania i komentowania aktualnego modelu. Ma większą funkcjonalność niż pojedyncza przeglądarka, chociaż początkowy widok może wydawać się taki sam.
Solibri Anywhere ma ograniczoną liczbę dodatkowych widoków i nie może generować żadnych nowych zadań. Korzystając z Anywhere zamiast z Office, użytkownik może przeglądać tylko zadania/widoki, ale nie może tworzyć własnych. Dostępna jest wersja Solibri dla przeglądarki, która dodaje pewne funkcje do zwykłego viewer’a (takie jak sortowanie zadań itp.).
Oprogramowanie to zapewniaja możliwość ładowania otwartych formatów wymiany, takich jak IFC, a także własnego formatu SMC.
Wybrane funkcje:
– Można ustawić indywidualne reguły w celu wygenerowania dowolnego przedmiaru ilościowego
– Przeglądanie modelu, tworzenia przekrojów i mierzenia wszystkiego, co jest potrzebne
Trimble Connect
Narzędzie do współpracy i przechowywania w chmurze wszystkich plików IFC, które były dostępne dla wszystkich interesariuszy projektu. Trimble Connect można łatwo zaktualizować bezpośrednio z oprogramowania do projektowania modeli 3D i działa na każdej platformie, takiej jak iPady, Android i Windows. Używany również do komunikacji między stronami w przypadku kolizji lub błędów w modelu, aby proces poprawek był szybszy i bardziej przejrzysty.
Trimble Site Vision
Wykonawca testował modele wykorzystując narzędzie AR o nazwie Trimble Site Vision. Jest to powiązane z serwerem Trimble Connect, na którym przechowywane są pliki IFC. Za pomocą tego narzędzia możliwy był dostęp do modelu na żywo, w wygodny sposób.
Trimble Connect udostępnił aplikację umożliwiającą eksport widoków do pliku natywnego, który można załadować do narzędzia Site Vision AR. Jest to o tyle istotne, że wcześniej możliwe było jedynie wczytywanie całych plików IFC. Narzędzie to może być przydatne do kontroli jakości dla klienta na miejscu w związku z sporządzeniem odpowiedniej listy kontrolnej przed rozpoczęciem budowy.
AecoSim Building Designer (Bentley) / Revit (Autodesk)
Używany przez wykonawcę do modelowania konstrukcji tymczasowych – np. tunelu stalowego chroniącego tor kolejowy pod mostem.
ITwo
Wykorzystywane do kontroli kosztów.
MS Project
Harmonogramowanie na projekcie.
Gemini
Point cloud data for surveying.
Pix4D
Ta usługa w chmurze umożliwia porównanie skanów dronem z różnych dat, które można łatwo zaprezentować w dowolnym celu na etapie budowy lub po jej zakończeniu.
Tekla Structures (Designer) – projektowanie 3D
Program używany przez biuro projektowe.
5.3 Wewnętrzny kurs wprowadzający dla personelu i pracowników
Branża budowlana często postrzegana jest jako tradycyjna, bez ogromnej chęci zmian. Wielu pracowników ma 40, 50 lub 60 lat i nie jest tak przyzwyczajonych do nowych technologii, jak ich młodsi rówieśnicy. Dlatego ważne jest przeprowadzenie szeregu kursów wprowadzających zarówno dla kadry, jak i pracowników wykonawcy.
Kwestię tę dostrzeżono już na etapie przetargu projektu mostu Randselva. Dlatego też główny wykonawca wspólnie z projektantem uzgodnili przeprowadzenie dwóch wewnętrznych kursów wprowadzających na temat projektu bazującego na modelach oraz z obsługi Solibri. Jeden został wykonany w biurze projektowym, drugi bezpośrednio na placu budowy. Dzięki temu możliwe było włączenie i zaangażowanie w nie zarówno kadry, jak i pracowników głównego wykonawcy. Klient został także zaproszony na drugie szkolenie, które zostało przeprowadzone na miejscu projektu.
Ponadto menadżer BIM ze strony wykonawcy nauczył kilka osób odpowiedzialnych za budowę, jak używać i interpretować modele BIM. Była też jedna osoba odpowiedzialna za tworzenie informacji do druku z modelu, jeśli na budowie potrzebne były odpowiednie dane w formie fizycznej – na papierze. Oprócz nich wszyscy pracownicy biura zostali przeszkoleni w zakresie korzystania z narzędzi do współpracy, takich jak Trimble Connect, do komunikacji i kontroli ew. problemów technicznych. Wszyscy przeszli wewnętrzne szkolenie z obsługi oprogramowania Solibri dotyczące sposobu przeglądania modeli IFC i uzyskiwania jak największej ilości właściwych informacji, które należało przenieść na plac budowy.
5.4 BIM kiosk i narzędzia BIM
Jak przenieść modele ze wszystkimi informacjami niezbędnymi do budowy dla pracowników na plac budowy? Zwłaszcza w przypadku projektu liniowego, takiego jak infrastruktura z drogami i mostami, gdzie należy wziąć pod uwagę ogromne odległości i elementy pogodowe?
Jednym z rozwiązań jest wykorzystanie stacji BIM, czyli z norweskiego: BIM kiosku.
Wykonawca ustawił na budowie stacje BIM, aby każdy miał dostęp do aktualnego modelu. Dotyczyło to nie tylko pracowników budowlanych, ale także kadry, klienta i któregokolwiek z dostawców lub gości, którzy byli na miejscu. Pozwoliło to w szybki sposób wyjaśnić, jak wyglądał most lub jego elementy.
Jak wspomnieliśmy, jedno z pierwszych wyzwań pojawiło się, gdy wykonawca musiał zbudować konstrukcję według modeli. Ponieważ wszystkie wymiary, przekroje i wszystkie inne właściwości elementu można było sprawdzić jedynie na cyfrowo, zawsze pojawiały się pytania, jak zamontować pręty zbrojeniowe bez rysunków.
Oprogramowanie Solibri było używane od początku projektu. Stacje BIM miały wszystkie aktualne pliki IFC odczytywane przez Solibri za pośrednictwem Dropbox, ponieważ to oprogramowanie nie działa na własnym rozwiązaniu chmurowym. Pracownicy przyzwyczaili się do pracy ze stacjami BIM i czasami po prostu wydrukowali niektóre zrzuty ekranu, a następnie opisali je ręcznie, aby mieć je ze sobą na budowie.
Kolejnym krokiem w rozwoju był ciągły proces za pośrednictwem serwera w chmurze Trimble Connect, w którym wykonawca mógł tworzyć wiele różnych widoków z przypisanymi przez siebie informacjami. Zostały one następnie zapisane i udostępnione wszystkim osobom pracującym nad projektem (oraz przesłane do stacji BIM).
Po przygotowaniu widoki te można było używać bezpośrednio na iPadach, żeby zabrać je także na zewnątrz. Dzięki takiemu rozwiązaniu wykonawca miał dostęp do najświeższych danych. Po utworzeniu widoków można było je łatwo edytować, gdy było to potrzebne, podczas gdy rysunki papierowe w tym przypadku trzeba byłoby robić od początku.
Podsumowanie trzeciej części
W trzeciej części serii o Randselvabru – najdłuższym moście na świecie zbudowanym bez rysunków, przyjrzeliśmy się wyzwaniom na placu budowy związanym z projektem opartym na modelu, a także kilku praktycznym rozwiązaniom tych wyzwań:
In this third part of the series about Randselvabru – the world´s longest bridge built without drawings we had a look at the challenges on the construction site related to the model-based project, as well as some practical solutions to those challenges:
- Przepływ pracy BIM na budowie
- Wybór oprogramowania do właściwych zadań
- Wewnętrzny kurs wprowadzający dla personelu i pracowników
- BIM kiosk i narzędzia BIM
Czekajcie na kolejną część, w której omówimy pozostałe rozwiązania wyzwań na placu budowy!
Ten artykuł jest częścią przygotowanego przez BIM Corner studia przypadków – pt. Dzielenie się najlepszymi praktykami z Norwegii. Aby przeczytać cały dokument kliknij tutaj!
Bibliografia
Tworząc tę serię i studium przypadku, korzystaliśmy z następujących źródeł:
- RANDSELVA BRIDGE: PLANNING AND BUILDING A 634m LONG BRIDGE SOLELY BASED ON BIM MODELS Øystein Ulvestad, Sweco Norge AS Tiago Vieira, Armando Rito Engenharia SA
- RANDSELVA BRIDGE: CONSTRUCTION WITHOUT DRAWINGS Wiktor Rybus, BIM Developer, Sweco Norway (until 01/2022 PORR/PNC)
- https://e-brim.com/randselva-bridge-digital-twins-bim-in-south-korea/
- https://www.ringeriksavisa.no/arkiv/item/8429-randselva-bru-apner-uten-budsjettsprekk
- Autorzy niektórych fotografii: Ståle Savland (SVV), Konrad Naborczyk (BIM Corner/Skanska
- Rendering: SWECO
