Czy wiesz czym jest MMI? Czy zastanawiasz się, w jaki sposób można określić szczegółowość i poziom zaawansowania Twojego projektu BIM? Czy wiesz jak można kontrolować harmonogram? Czy słyszałeś o tym, że w Norwegii coraz więcej kontraktów budowlanych, przeprowadza się formule zaprojektuj i zbuduj, gdzie projekt i budowa odbywają się jednocześnie?
W dzisiejszym artykule, chciałbym przybliżyć Ci to w jaki sposób można kontrolować dostawy dokumentacji cyfrowych w inwestycjach typu zaprojektuj zbuduj. Postaram się także wyjaśnić w jaki sposób można usprawnić komunikację pomiędzy zamawiającym, projektantem a wykonawcą.
Zapraszam do lektury.
Ten artykuł jest pierwszą częścią serii artykułów poświęconych MMI.
W kolejnej części przybliżę praktyczne wykorzystanie MMI
Spis treści
MMI jako alternatywa do LOD
MMI jest akronimem dla Model Maturity Index. W skrócie jest systemem (klasyfikacją) oceny dojrzałości modelu BIM. Klasyfikacja jest inspirowana systemem LoD (Level of Development/ Level of Detail). Pierwsza wersja systemu została opisana w 2017 przez Gustavo Garcia w ramach pracy magisterskiej we współpracy z Construction Industry Institute (CII). Praca dostępna tutaj: LINK
W Norwegii klasyfikacja ta stała się standardem branżowym. Do tej pory na światło dzienne wyszły dwa opracowania opisujące szerzej ten temat. Pierwsza wersja wytycznych, która jest przeznaczona dla budowli wertykalnych została upubliczniona w roku 2018 (Wytyczne 1). Organizacjami odpowiedzialnymi za końcową formę dokumentu były następujące organizacje: Bygg og Anlegg (EBA), Rådgivende Ingeniørers Forening (RIF), Arkitektbedriftene.
Drugie opracowanie jest dostosowane do branży infrastrukturalnej. Wytyczne zostały wydane w roku 2020 (Wytyczne 2). Organizacjami zaangażowanymi w tworzenie tego dokumenty były: Maskinentreprenørenes Forbund (MEF), Bygg og Anlegg (EBA), Rådgivende Ingeniørers Forening (RIF)
MMI jest systemem kodów od 100 do 500. Służy do opisu dojrzałości zawartości modelu BIM. Przez wskaźnik dojrzałości rozumie się stopień realnego (faktycznego) zaawansowania i szczegółowości modelu BIM w różnych momentach jego istnienia. Na zawartość modelu składa się geometria, informacja oraz etap na jakim model się znajduje w całym cyklu życia projektu.
Warto tutaj zaznaczyć, że wskaźnik MMI jest bardzo mocno związany z procesem projektowym. Ułatwia m.in określenie punktów milowych w projekcie. Pomaga zidentyfikować kolejne dostawy dokumentacji BIM. MMI używa terminologię występującą w tradycyjnym podejściu projektowym. Przykładami mogą być kolejne etapy projektowe takie jak „szkice”, „koncepcja”, „kontrola interdyscyplinarna” itp.
Tak więc MMI porządkuje i upraszcza procesy w projekcie poprzez ujednolicenie sposobu komunikacji. Umiejętne korzystanie z tego systemu wpływa na lepszą koordynację międzybranżową. Daje lepszy podgląd na to, z czym pracują różni interesariusze zaangażowani w projekt. Zarówno projektanci jak i osoby na budowie. Odzwierciedla poziom zaawansowania branż, tj. konkretnych obiektów, w konkretnym obszarze.
MMI jako wspólny język
W przypadku kontraktu budowlanego, gdzie najpierw wykonywany jest projekt, a potem przeprowadzana budowa w oparciu o model, brak spójności oznaczeń w fazie projektowej i wykonawczej nie stanowi większego problemu. Problem pojawia się w kontraktach, w których projektuje się i buduje według modelu w tym samym czasie. W kontraktach zaprojektuj (i potem) zbuduj, wykonawca rozpoczyna budowę w momencie, gdy baza produkcyjna jest gotowa. W tym kontekście podstawą produkcyjną jest ukończona dokumentacja projektowa.
W momencie, gdy baza produkcyjna jest projektowana w tym samym czasie, w którym jest budowana, sytuacja jest bardziej skomplikowana. W takich przypadkach wykonawca posiada dostęp do modelu centralnego, który prezentuje rzeczywisty postęp prac projektowych oraz wykonawczych. Wyzwaniem może okazać się wskazanie, które modele mogą służyć jako podstawa produkcyjna.
Utrudnieniem związanym z projektowaniem i budową bazującą na modelu jest to, że ciężko jest odróżnić szkic od podstawy produkcyjnej. Zrozumienie, na jakim etapie są projektanci ze swoimi modelami, jest trudne, jeśli projekt nie posiada systemu określającego poziom dojrzałości poszczególnych modeli. Tak więc istnieje potrzeba wspólnego języka w celu komunikowania aktualnej dojrzałości obiektu, pozwalająca na uniknięcie dwuznaczności.
MMI pozwala się odnaleźć w projekcie zarówno klientowi, projektantowi jak i wykonawcy.
Różnica pomiędzy LoD a MMI
Akronim LOD znaczy zarówno Level of Detail oraz Level of Development. Pierwszy z nich opisuje poziom szczegółowości obiektu, natomiast drugi poziom rozwoju. Podwójne znaczenie akronimu w wielu przypadkach może prowadzić do błędnej interpretacji.
US American Institute of Architects (AIA) opisuje klasyfikację Level of Development w następujący sposób:
Tekst tłumaczony:
«Pomyśl o poziomie rozwoju jako nadrzędnych wymaganiach zarówno dla graficznego poziomu geometrii obiektu, który jest nazywany poziomem szczegółowości (LOD), jak i dla danych niegraficznych w obiekcie, który nazywa się poziomem informacji (LOI). Te dwa poziomy w połączeniu tworzą poziom rozwoju».
Tekst oryginalny:
«Think of level of development as the overarching requirements for both the graphical level of the objects geometry, which is called the level of detail (LOD) and the nongraphical data in the object, which is called the level of information (LOI). These two levels in combination form the level of development».
Ta definicja dojrzałości wydawała się niejednoznaczna i istniała znaczna różnica zdań co do tego, czy skrót ten oznacza „poziom szczegółowości” czy „poziom rozwoju”. Tutaj pojawiła się konieczność opracowania klasyfikacji, która byłby w stanie uchwycić dojrzałość modelu podczas całego cyklu trwania projektu.
Tak więc MMI opisuje dojrzałość zawartości opisującego obiekt. Obiekt może mieć wysoki poziom szczegółowości, co nie oznacza automatycznie, że jest dojrzały (np. że obiekt jest skończony w danej fazie). MMI oraz LOD (Level of Development) w pewnym stopniu znaczą to samo, lecz MMI skupia się bardziej na rozwoju oraz kontrolowaniu procesu projektowego, niż na specyfikacji geometrycznej.
Przykładem może być tutaj wykorzystanie predefiniowanych obiektów BIM. W procesie projektowym często wykorzystywane są obiekty BIM, które pochodzą z gotowych bibliotek BIM. Te obiekty mogą być bardzo szczegółowe (mają wysoki poziom LOD) przez co może się wydawać, że są bardziej dojrzałe (bądź ukończone) niż realnie są. Biorąc pod uwagę proces projektowy, szczegółowość obiektu geometrycznego nie zawsze odzwierciedla nam stopień zaawansowania danego etapu projektu.
Kolejną kwestią jest to, iż obecnie istnieje wyzwanie z ustaleniem poziomu zaawansowania modeli BIM oraz rysunków, które projektant otrzymuje jako materiał projektowy po podpisaniu umowy. Model może być szczegółowy, ale to wcale nie oznacza, że jest ostateczny. Z tego powodu, w dużej liczbie przypadków, projektant musi rozpocząć pracę od zera, nie wykorzystując materiałów z poprzedniej fazy. Sytuację tę można byłoby poprawić, gdyby wszyscy przedstawiciele branży AEC regularnie korzystali z MMI. MMI jednoznacznie wskazuje w jakiej fazie dojrzałości projektu znajduje się model.
Tak więc, poziom szczegółowości (LoD) można traktować jako dane wejściowe do obiektu, podczas, gdy indeks dojrzałości (MMI) jako wiarygodny wynik.
Istota wykorzystania MMI
Jednym z głównych zastosowań MMI jest usprawnienie komunikacji pomiędzy projektantem, a wykonawcą w projektach projektuj-buduj.
Ponadto celem wykorzystania MMI w BIM jest:
- Zrozumienie, co zawiera dostawa w postaci modeli na danym poziomie MMI,
- Zrozumienie, do czego model może zostać wykorzystany w produkcji (na budowie),
- Zmniejszenie ryzyka nieporozumień i nieprawidłowych oczekiwań dotyczących dostaw (modele cyfrowe na budowie),
- Monitorowanie jakości dostaw cyfrowych “z biura na budowę” (Kontrola dostaw w oparciu o MMI)
- Śledzenie postępu prac projektowych
W zależności od projektu MMI może zostać przypisany do całego modelu, bądź do pojedynczych obiektów. Poziom MMI przypisany do modelu oznacza, że wszystkie jego obiekty są tak samo dojrzałe. Może się zdarzyć, że obiekty reprezentujące model mają różne poziomy MMI. Przykładowo model mostu może posiadać status 300 na płycie fundamentowej oraz 200 na płycie pomostowej. Wtedy nowy poziom MMI dla całego modelu może zostać przyznany, w momencie, gdy jego wszystkie elementy osiągną nowy poziom MMI.
Opis poziomów MMI
MMI 100: Szkic
Tworzone obiekty na poziomie MMI 100 należy traktować jako wstępny szkic. W praktyce wygląda to w ten sposób, że modelowane jest kilka rozwiązań, które następnie poddawane są analizie. Rozwiązania mogą się zmieniać w bardzo krótkim odstępie czasu.
Dobrym przykładem jest tutaj wyznaczenie kilka alternatywnych linii trasowania wraz z korytarzem drogowym. Obiekty przedstawiają graficznie wymagania przestrzenne dla wybranego rozwiązania. Na tym etapie nie ma żadnych wymagań dotyczących informacji o obiektach.
Na podstawie szkiców wybierana jest końcowa koncepcja danego rozwiązania.
MMI 200: Koncepcja
Na poziomie MMI 200 obiekty uznawane są jako koncepcja, która jest gotowa do dalszego projektowania.
Przykładowo na poziomie MMI 200 może znaleźć się wyznaczony korytarz drogowy (przybliżony obszar zajęty przez korytarz). W teorii nie powinien on ulec większej zmianie, która wpłynęłaby na pozostałe branże.
Obiekty są w odpowiedniej lokalizacji, posiadają przybliżony rozmiar oraz kształt.
Obiekty posiadają informacje o projekcie, ich geograficznej lokalizacji. Mogą posiadać także informacje, które pozwolą stworzyć zapytania cenowe, analizę kosztów.
MMI 300: Gotowe do koordynacji
Na poziomie MMI 300 obiekty są skoordynowane w obrębie swojej branży. Obiekty są na tyle dojrzałe, że jest możliwe przeprowadzenie kontroli interdyscyplinarnej. Obiekty mają odpowiedni rozmiar, kształt, objętość, lokalizację.
Obiekty posiadają informacje niezbędne dla produkcji.
MMI 350: Poprawnie skoordynowane
Aby obiekty osiągnęły poziom 350 muszą być poprawnie skoordynowane w odniesieniu do obiektów reprezentujących inne branże. Koordynacja jest procesem iteracyjnym, do momentu, aż wszystkie obiekty osiągną poziom MMI 350.
Obiekty posiadają ostateczny kształt, wielkość, objętość oraz są poprawnie umiejscowione. Obiekty posiadają informacje niezbędne dla produkcji.
MMI 400: Baza produkcyjna
Pomiędzy MMI 350 a MMI 400 modele oraz obiekty są analizowane przez zamawiającego (firma wykonawcza) pod kątem jakości. tzn. czy posiadają odpowiednią geometrię oraz informacje. Po weryfikacji na budowie, w razie ewentualnych niezgodności bądź sugestii odnośnie zmian informacje zwrotne wysyłane są do odpowiednich działów branżowych w celu ponownego przeglądu. Po zatwierdzeniu wszystkich informacji zwrotnych obiekt jest gotowy do produkcji, co oznacza, że posiada MMI 400.
Obiekty są zamodelowane i uszczegółowione z myślą o wykonaniu. W razie potrzeby obiekty są uzupełniane o dodatkowe informacje dotyczące konkretnego produktu
MMI 500: As built
W zależności od wymagań dotyczących dokumentacji powykonawczej modele są aktualizowane w centralnym modelu. Obiekty posiadają rzeczywistą geometrię oraz mogą posiadać dodatkowe informacje wymagane od zamawiającego odnośnie danych potrzebnych do utrzymania oraz zarządzania obiektami.
W zależności od potrzeby projektu może zostać wprowadzane dodatkowe wartości MMI pomiędzy istniejącymi. Np wartość 150 bądź 250. Ponadto w USA używana jest dodatkowo wartość 600, która wskazuje na to, czy model jest także dostępny w systemie FM (Facility Management)
Podsumowanie
To byłoby na tyle w tej części na temat MMI. Podsumowując klasyfikacja MMI służy jako narzędzie do komunikacji podczas całego cyklu życia projektu. Wykorzystanie MMI w projekcie wpływa na lepsze zarządzanie procesem projektowania opartym o narzędzia BIM. Dzięki MMI interdyscyplinarna praca jest usprawniona, a niepewność co do dojrzałości obiektów w modelu można praktycznie wyeliminować. Tak więc MMI pozwala odnaleźć się w projekcie zarówno klientowi, projektantowi jak i wykonawcy
W kolejnej części opiszę praktyczne użycie MMI.
