Projekty budowlane zazwyczaj angażują szerokie grono wykonawców i podwykonawców, którzy komunikują się na wszystkich etapach projektu. Nieuchronnie proces ten generuje ogromną ilość danych, dlatego efektywne zarządzanie informacją jest kluczowe dla każdej firmy budowlanej. Celem CDE jest dostarczenie wszystkich istotnych danych z jednego “źródła prawdy”, ułatwiając bezproblemową wymianę informacji i wspierając ciągłą współpracę między wszystkimi zaangażowanymi stronami. W tym artykule przedstawiam narzędzia, które mogą być używane jako CDE we wszystkich fazach cyklu życia budynku.
Ten artykuł jest wpisem gościnnym na blogu BIM Corner, napisanym przez Klaudię Jaskuła.
Spis treści
Definicja CDE
Zgodnie z normą ISO 19650 wymiana, udostępnianie i koordynowanie informacji w projektach budowlanych powinno zostać przeprowadzone przy pomocy Common Data Environment (CDE)., Ma to na celu spójną wymianę danych dla wszystkich organizacji zaangażowanych w projekcie. CDE jest zdefiniowane w normie jako ” źródło informacji dla dowolnego projektu lub aktywa uzgodnione w celu gromadzenia, zarządzania i rozpowszechniania każdego zbioru informacji w ramach zarządzanego procesu” [1]. CDE może oznaczać zarówno “narzędzie CDE”, jak i “proces CDE” [2]. “Narzędzie CDE” to repozytorium oparte na serwerze lub chmurze, które obsługuje proces CDE, zapewniając administrowanie bazą danych, śledzenie rewizji i podobne funkcje. Proces CDE organizuje przepływ informacji i zarządzanie nimi w całym cyklu życia obiektu budowlanego za pomocą czterech stanów kontenera informacji: pracy w toku (WIP), udostępniony, opublikowany lub zarchiwizowany. Więcej o przepływie pracy CDE przeczytasz tutaj, oraz o wymaganiach i funkcjach CDE tutaj.
Klasyfikacja CDE
Obecnie na rynku dostępnych jest wiele narzędzi i rozwiązań, które można używać jako CDE, począwszy od prostych repozytoriów opartych na chmurze, takich jak Google Drive czy Dropbox, a skończywszy na złożonych rozwiązaniach CDE od dostawców oprogramowania, takich jak Autodesk i Oracle. W mojej poprzedniej pracy [3] przeprowadziłam serię wywiadów i ankiet, aby dowiedzieć się, jakie są najpopularniejsze rozwiązania oraz jakie są ich mocne i słabe strony. Zaproponowałam również kompleksowy system oceny poziomu rozwoju platform CDE, jak pokazano poniżej.
W systemie oceny połączono funkcje związane z koordynacją dokumentów i komunikacją w jedną kategorię związaną z zarządzaniem dokumentami. Integracja BIM jest odrębnym aspektem CDE, który jest oddzielony od funkcji zarządzania dokumentami i dlatego jest identyfikowany jako druga kategoria. Bezpieczeństwo ma zasadnicze znaczenie we współpracy cyfrowej i zostało włączone do ram jako trzecia kategoria rozwoju CDE. Ostatnia kategoria odnosi się do funkcjonalności podczas cyklu życia, które pozwalają na wykorzystanie CDE w różnych fazach cyklu życia obiektu. Cykl życia informacji w projektach budowlanych można podzielić na dwa etapy: dostarczanie informacji i użytkowanie informacji. Pierwszy z nich obejmuje dane od momentu zainicjowania projektu, poprzez fazę projektowania i budowy, czego efektem jest stworzenie PIM-ów (z ang. project information model – modeli informacji o projekcie). Ten drugi obejmuje dane z fazy eksploatacji i utrzymania (O&M, z ang. operation and maintenance) obiektu budowlanego, co prowadzi do opracowania AIM (z ang. asset information model – model informacji o obiekcie) [1]. Idealnie byłoby, gdyby rozwiązanie CDE umożliwiało śledzenie informacji w całym cyklu życia obiektu budowlanego, jednak w praktyce rzadko tak się dzieje.
Narzędzia CDE do projektowania i budowy
W zarządzaniu projektami budowlanymi wybór odpowiednich platform cyfrowych odgrywa kluczową rolę w usprawnianiu projektu i współpracy. Poniżej przedstawię porównanie najpopularniejszych rozwiązań CDE. Należy pamiętać, że lista nie pokrywa wszystkich dostępnych rozwiązań, a informacje o każdym narzędziu zostały zebrane poprzez serię wywiadów i ankiet, które były częścią moich badań doktoranckich i pokazują stan z połowy 2023 roku.
BIM 360
Wśród różnych dostępnych narzędzi, BIM 360 firmy Autodesk wyróżnia się jako szeroko stosowane rozwiązanie. Oferując bezpośrednią synchronizację z popularnym oprogramowaniem BIM, takim jak Revit i Navisworks, BIM 360 ułatwia współpracę w czasie rzeczywistym w ramach współdzielonych modeli BIM. Jednak pomimo jego zalet, niektórzy użytkownicy zgłaszali ograniczenia związane z BIM 360. Chociaż wyróżnia się w niektórych obszarach takich jak zarządzanie zapytaniami o informacje, brakuje mu śledzenia zmian statusu (status kodów), co wymaga ręcznego wprowadzania danych i potencjalnie prowadzi do problemów. W związku z tym alternatywy, takie jak Aconex lub Viewpoint, są często używane jako uzupełnienie tego narzędzia.
Aconex
Aconex opracowany przez Oracle oferuje zaawansowaną kontrolę wersji, niezmienność danych i unikalny model własności danych. Klasyfikacja status kodów i kontrola wersji usprawniają śledzenie informacji, chociaż pojawiają się obawy dotyczące wymiany danych z innymi narzędziami.
Viewpoint4Projects
Viewpoint4Projects, narzędzie firmy Trimble, również ma znaczącą obecność na rynku CDE. Chociaż postrzegany jako podstawowy i nieco przestarzały, doskonale sprawdza się w zarządzaniu dokumentami, szczególnie w przypadku rewizji i zatwierdzania, co czyni go preferowanym wyborem dla kontrolerów dokumentów, czy też kierowników projektów.
ProjectWise
ProjectWise firmy Bentley prezentuje zaawansowane funkcje zarządzania dokumentami zintegrowane z produktami Microsoft 365. Podczas gdy recenzje użytkowników podkreślają jego solidne funkcje, długi proces nauki i potencjalny powolny transfer danych są jego głównymi wadami.
Inne
Rzadziej wykorzystywane platformy, takie jak Deltek i Procore, oferują podobne funkcje zarządzania dokumentami i modelami BIM, ale mogą mieć problemy z kompatybilnością i stabilnością.
Pomimo dostępności specjalistycznych narzędzi CDE, wiele firm skłania się ku prostszym rozwiązaniom dostosowanym do istniejących procesów pracy. Powszechnie używane repozytoria plików w chmurze, takie jak Dropbox, Dysk Google i Microsoft SharePoint, oferują wygodne możliwości udostępniania danych, choć z kompromisami w zakresie bezpieczeństwa i interoperacyjności.
Narzędzia do przekazania i użytkowania obiektu
Przechodząc od fazy projektowania i budowy do fazy eksploatacji i utrzymania (O&M) obiektu buowlanego, sposoby zarządzania informacją ulegają znaczącym zmianom. Podczas gdy systemy takie jak CDE odgrywają zasadniczą rolę we wcześniejszych fazach, narzędzia wykorzystywane do zarządzania fazami O&M, takie jak wspomagane komputerowo zarządzanie obiektem (CAFM) i skomputeryzowane systemy zarządzania obiektem (CMMS), oferują różne funkcje spełniające specjalne wymagania.
W przeciwieństwie do swoich odpowiedników w projektowaniu i budowie, systemy CAFM i CMMS są dostosowane do specyficznych potrzeb zarządzania zasobami w fazie O&M. Spostrzeżenia praktyków branżowych podkreślają mnogość źródeł informacji wykorzystywanych jednocześnie w tej fazie. Na przykład narzędzia takie jak Cylon i Concept Evolution mogą być wykorzystywane do obsługi funkcji systemu zarządzania budynkiem (BMS) i CAFM. Dodatkowo wspomniano o BIM 360 Ops firmy Autodesk, choć z zastrzeżeniami co do jego skuteczności w porównaniu z uznanymi narzędziami CAFM.
Ułatwienie płynnego przekazywania informacji między systemami projektowo-budowlanymi a systemami FM wymaga specjalistycznych narzędzi. Do tego celu służą platformy takie jak Springboard, gliderBIM i Autodesk BIM 360 Glue, oferujące możliwości gromadzenia danych i zarządzania nimi.
Springboard od eDocuments usprawnia gromadzenie danych, oferując funkcje automatyzacji i kompatybilność z różnymi formatami danych. Jednakże, jego integracja z CDE, takimi jak Aconex, pozostaje ograniczona.
GliderBIM, nowicjusz na rynku, może pochwalić się kompleksowymi możliwościami zarządzania informacjami w całym cyklu życia obiektu. Jego możliwości integracji z systemami CAFM, EDMS i BMS za pośrednictwem API są obiecujące, chociaż nadal brakuje praktycznych opinii użytkowników.
BIM 360 Glue firmy Autodesk ułatwia bezpośrednie przepływ informacji miedzy fazami projektowania/budowy oraz użytkowaniem, usprawniając proces oddania obiektu do użytku. Pomimo to niektórzy klienci nadal nie mają odpowiednich systemów CAFM, uciekając się do ręcznego gromadzenia danych, na przykład za pośrednictwem repozytoriów SharePoint.
Zasadniczo, podczas gdy CDE służą jako podstawowe narzędzia we wcześniejszych fazach, przejście do fazy użytkowania obiektu budowlanego wymaga przyjęcia specjalistycznych systemów dostosowanych do unikalnych wymagań zarządzania obiektami. Ponieważ branża nadal ewoluuje, integracja i interoperacyjność tych narzędzi będzie miała kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezproblemowej wymiany informacji w całym cyklu życia obiektu budowlanego.
Wyzwania związane z wykorzystaniem CDE w praktyce
Chociaż najnowsze platformy CDE zapewniają bardzo zaawansowane funkcje, nadal nie są w stanie służyć jako pojedyncze źródło prawdy przez cały cykl życia obiektu budowlanego [4]. Do tej pory żadna platforma nie jest w stanie objąć pełnego zakresu funkcji wymaganych na różnych etapach cyklu życia. Co więcej, na każdym etapie firmy często korzystają z wielu narzędzi jednocześnie, aby zaspokoić swoje różnorodne potrzeby i preferencje.
Jednym z głównych wyzwań jest brak interoperacyjności między tymi narzędziami, spotęgowany faktem, że są one dostarczane przez różnych dostawców. Ta fragmentacja sprawia, że przesyłanie danych między narzędziami jest kłopotliwe, szczególnie w krytycznych fazach, takich jak przekazywanie danych w trakcie oddania obiektu do uzytku.
Podczas gdy niektórzy wybierają podstawowe rozwiązania do przechowywania danych w chmurze, takie jak Dropbox lub SharePoint, nie są to kompletne rozwiązania CDE. Badania wykazały, że brakuje im podstawowych funkcjonalności i środków bezpieczeństwa wymaganych do współpracy opartej na BIM [5]. Jednak ich prostota i opłacalność sprawiają, że są one popularne wśród małych i średnich przedsiębiorstw zarządzających mniej złożonymi projektami.
Nawet bardziej wyrafinowane systemy, takie jak BIM 360 czy Aconex, choć częściowo spełniają kryteria CDE poziomu 3, nie zawsze spełniają wymagania we wszystkich czterech obszarach. Chociaż oferują one solidne funkcje zarządzania dokumentami i integrację z modelami BIM, mogą nie obsługiwać bezpośredniej edycji tych modeli. Podobnie współpracujące systemy BIM, takie jak Autodesk BIM 360, mogą nie spełniać standardów bezpieczeństwa BIM ze względu na zależność od dostawców usług w chmurze.
Osiągnięcie pełnego poziomu 3 CDE we wszystkich fazach cyklu życia pozostaje nieosiągalne w obecnym stanie rynku. Podczas gdy wiele producentów narzędzi twierdzi, że są zgodne z normami ISO 19650, żadne z nich nie funkcjonuje jako pojedyncze źródło prawdy przez cały cykl życia obiektu budowlanego. Stworzenie tak kompleksowego narzędzia jest niepraktyczne, co skłania dostawców oprogramowania do skupienia się na opracowywaniu zestawów narzędzi dostosowanych do określonych faz cyklu życia. Takie podejście wymaga jednak od firm inwestowania w wiele produktów z tego samego pakietu, co stwarza wyzwania w praktycznym wdrażaniu.
Zasadniczo, chociaż poczyniono postępy w rozwoju CDE, fragmentaryczny charakter branży budowlanej i zróżnicowane wymagania interesariuszy nadal stanowią wyzwanie w osiągnięciu bezproblemowego zarządzania informacjami w całym cyklu życia budynku. Wyzwania te zostały dostrzeżone przez nowych
Podsumowanie
Podsumowując, skuteczne zarządzanie informacjami ma kluczowe znaczenie dla powodzenia projektów budowlanych, biorąc pod uwagę ich złożoność i ilość danych generowanych w całym okresie ich użytkowania. Rozwiązania Common Data Environment (CDE) służą jako podstawa do zarządzania w realizacji projektów w oparciu o metodykę BIM. W artykule przeanalizowano narzędzia wykorzystywane obecnie jako CDE oraz ich praktyczne zastosowanie, rzucając światło na ich wady i zalety.
Dojrzałość CDE można podzielić na trzy poziomy, biorąc pod uwagę takie aspekty, jak zarządzanie dokumentami, integracja BIM, bezpieczeństwo i funkcjonalność w cyklu życia. Podczas gdy podstawowe repozytoria w chmurze, takie jak Dropbox, są klasyfikowane jako CDE poziomu 1, bardziej zaawansowane narzędzia, takie jak Viewpoint, Asite, Procore, Deltek lub ProjectWise, należą do poziomu 2, oferując ulepszoną integrację BIM wraz z funkcjami zarządzania dokumentami. Platformy takie jak BIM 360 firmy Autodesk lub BIMcollab zapewniają integrację BIM na poziomie 3, co jest szczególnie preferowane w przypadku współpracy BIM w czasie rzeczywistym w środowiskach multidyscyplinarnych. Mogą jednak nie wyróżniać się funkcjami zarządzania dokumentami, tak jak na przykład Aconex czy Viewpoint. Prowadzi to do równoczesnego stosowania wielu narzędzi w projektach budowlanych, aby sprostać różnorodnym wymaganiom użytkowników.
Ten artykuł jest wpisem gościnnym na blogu BIM Corner, napisanym przez Klaudię Jaskuła.
Bibliografia
1. BSI (2021) Organisation and digitization of information about buildings and civil engineering works, including building information modeling (BIM). Information management using building information modeling. Part 1: Concepts and principles. British Standards Institution
2. BIM Dictionary (2020) Common Data Environment (CDE). https://bimdictionary.com/en/common-data-environment/2. Accessed 12 Dec 2022
3. Jaskula K, Papadonikolaki E, Rovas D (2023) Comparison of current common data environment tools in the construction industry. Proc Eur Conf Comput Constr. https://doi.org/10.35490/EC3.2023.315
4. Jaskula K, Kifokeris D, Papadonikolaki E, Rovas D (2024) Common data environments in construction: state-of-the-art and challenges for practical implementation. CI. https://doi.org/10.1108/CI-04-2023-0088
5. Das M, Tao X, Cheng JCP (2021) BIM security: A critical review and recommendations using encryption strategy and blockchain. Autom Constr. https://doi.org/10.1016/j.autcon.2021.103682
