Firma wykonawcza musi podjąć wiele decyzji na kontrakcie w formule ‘zaprojektuj i wybuduj’, związanych z jej odpowiedzialnością zarówno za projektowanie jak i budowę. Jedną z nich jest stopień użycia metodologii BIM w fazie przetargowej i na projekcie. Jeśli zastanawiasz się, dlaczego na BIM Corner zaczęły pojawiać się artykuły o pozycji design managera, to właśnie w poniższym wpisie zaprezentujemy, co ma wspólnego BIM z zarządzaniem projektowaniem!
Jest to trzeci artykuł serii zarządzanie procesem projektowania. Poprzednie artykuły możesz przeczytać tutaj:
- Czym jest design management? Zarządzanie procesem projektowania w praktyce
- Różne role managera projektowania
Czy podobał Ci się ten wpis i powinniśmy kontynuować temat design management’u? A może jest jakaś inna tematyka, o której chciałbyś przeczytać na naszym blogu? Zostaw swoją opinię w komentarzu pod artykułem!
Spis treści
BIM i manager projektowania
Wymagania inwestora
To, czego wymaga inwestor w zakresie metodologii BIM będzie się różniło w zależności od kraju, typu i stopnia skomplikowania projektu, przeznaczonych środków (budżetu), znajomości i doświadczenia klienta, jak i wielu innych czynników. Spore różnice w wymaganiach można zaobserwować na przykład w Norwegii, która jest bardzo zaawansowana jeśli chodzi o użycie BIM w budownictwie (przeczytaj również: 9 powodów, dlaczego BIM jest najlepszy w Norwegii). Są projekty, w których inwestor wymaga użycia ‘full BIM’, z jednym modelem do wszystkiego zawierającym informacje potrzebne w każdej fazie projektu. Są jednak również i takie, gdzie dalej wymagane są rysunki 2D jako dokumentacja powykonawcza.
Strategia BIM firmy
Dokumentacja przetargowa
Jak wygląda dokumentacja przetargowa? Czy inwestor wykonał wcześniej projekt wstępny, który firma wykonawcza ma dalej rozwijać? Czy też mamy większą dowolność i sami zaczynamy od tworzenia koncepcji? W dokumentacji przetargowej bardzo istotne są formy jej przekazania do wykonawcy. W Norwegii na prawie wszystkich projektach dostaniemy dokumentację w plikach .pdf (wymagania, opisy, raporty, rysunki itd) oraz modele w .ifc (co to jest IFC? – przeczytaj w naszym wcześniejszym artykule!). Już od początku daje do dużo większe możliwości zastosowania BIM w fazie przetargowej.
Wybór biura projektowego / architektonicznego
BIM w fazie przetargowej
Dlaczego?
Najważniejsze pytanie należy zadać sobie już na początku – co ja lub moja firma będzie z tego miała? Można wykonać cały przetarg w technologii ‘10D’ i stworzyć już na początku model z dokładnością do każdej śrubki, połączony z harmonogramem i kosztorysem. Jednak ile jesteśmy w stanie zainwestować czasu, pieniędzy i zasobów? Czy dzięki temu przedstawimy proporcjonalnie lepszą ofertę? I czy jest to coś, co inwestor weźmie pod uwagę przy wyborze (zakładając, że cena nie jest jedynym kryterium) i czego oczekuje?
W tym miejscu należy sprecyzować, że są firmy wykonawcze, posiadające odpowiednie zaplecze, doświadczenie i budżet, które od lat realizują fazę przetargową przy znacznym wykorzystaniu metodologii BIM. Na przykład tworząc model i łącząc go z harmonogramem i kosztorysem. Jednak jest to nadal mniejszość firm działających na rynku budowlanym.
Z drugiej strony są firmy, które dopiero zaczynają swoją drogę z BIM i nowymi technologiami i muszą zainwestować dużo czasu oraz pieniędzy, żeby wybrać odpowiednie dla siebie rozwiązania.
Cele
W każdym wypadku podczas fazy przetargowej, musimy sobie odpowiedzieć na pytanie jakiego rezultatu oczekujemy po wprowadzeniu i wykorzystaniu technologii BIM. Dotyczy to zarówno samego przetargu, jak i ew. późniejszego wykorzystania dokumentacji i modeli, które w tej wczesnej fazie stworzymy.
Lepsza współpraca, planowanie, zniwelowanie ryzyka, osiągnięcie wyższej oceny podczas ewaluacji oferty przez inwestora, zdobycie doświadczenia z BIM w fazie przetargowej jako zyskanie projektu referencyjnego na przyszłość to tylko niektóre z możliwych założeń. Oczywiście najlepiej by było, gdyby cele te były mierzalne i sformułowane w technologii SMART. (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound – link: Wikipedia – S.M.A.R.T.) Równocześnie zdaję sobie sprawę, że część z nich ciężko obiektywnie ocenić.
Jednym z celów wykorzystania BIM w fazie przetargowej powinna być możliwość późniejszego użycia stworzonych modeli, baz danych i plików w fazie wykonawczej – oczywiście, jeśli wygramy przetarg. Dzięki temu będziemy mieli zapewniony ‘dobry start’ projektowania, bez konieczności wykonania ponownie tej samej pracy. Dlatego tak ważne w fazie przetargowej jest opracowanie strategii BIM dla projektu zarówno podczas przetargu, jak i dla fazy wykonawczej.
Cena
Powinniśmy również zdawać sobie sprawę z ceny, jaką płacimy za wykorzystanie BIM w fazie przetargowej. Jest to o tyle ważne, że w wypadku, kiedy nie wygraliśmy przetargu, w większości wypadków nikt nie zwróci firmie wykonawczej poniesionych inwestycji na jego przygotowanie. Czasem inwestor zakłada coś takiego jak ‘premia dla przegranego’, jednak nie pokrywa ona całości kosztów przetargowych.
W tym miejscu można zaobserwować całkowicie dwa różne podejścia jeśli chodzi o wykorzystanie BIM w fazie przetargowej (i ogólnie udział projektantów). Z jednej strony projektanci proponują robienie ‘wszystkiego’ w ‘jak najlepszej jakości’, a z drugiej strony firma wykonawcza chce ograniczyć budżet na przetarg i tym samym swoje ewentualne straty w wypadku przegranej. Należy podkreślić, że projektanci (w większości przypadków) dostają pieniądze od firm wykonawczych za całą swoją pracę włożoną w przygotowanie przetargu, nawet jeśli inwestor nie wypłaca nic wykonawcy.
Przykłady zastosowań BIM w fazie przetargowej
Jeśli chodzi o zastosowanie BIM podczas przetargu, to jest to temat na oddzielną serię artykułów:-) Poniżej przedstawimy najpopularniejsze przykłady.
- Wizualizacja – czy też sam model 3D bez, albo z minimalną ilością informacji. Jest jednym z podstawowych zastosowań, bo nie wymaga dużej ilości czasu i budżetu, a znacząco poprawia zrozumienie projektu przez różnych interesariuszy.
- Wspólny serwer bądź baza danych – polepsza wymianę informacji, dokumentów i plików. Zapewnia dostęp do takiej samej informacji wybranym przez nas uczestnikom projektu.
- Harmonogram – możemy ‘podłączyć’ harmonogram budowy do modelu. Stworzona wizualizacja pokazującą podstęp budowy może nam pomóc podczas planowania prac, zwłaszcza w wypadku projektów o dużym stopniu skomplikowania, bądź dużej liczbie różnych firm pracujących w tym samym czasie, na tym samym obszarze.
- Ofertowanie na podstawie modelu 3D, który jest bazą do wysyłania zapytań o ceny. Ceny mogą być wprowadzone do modelu jako oddzielny parametr. W tym wypadku model musi być bardzo dokładny i zawierać wszystkie elementy, które chcemy wycenić. Wykonanie takiego modelu jest czasochłonne, jednak kiedy jest już gotowy, ewentualne zmiany mogą zostać wprowadzone w bardzo szybki sposób.
- Modelowanie parametryczne – w uproszczeniu polega na stworzeniu modelu bazującego na parametrach i zależnościach między nimi. Pozwala to np. wygenerować wiele możliwości konstrukcyjnych lub architektonicznych w celu znalezienia optymalnego rozwiązania. Również ewentualne zmiany w fazie przetargowej możemy rozważać i wprowadzać wiele szybciej. O modelowaniu parametrycznym możesz przeczytać więcej na naszej podstronie.
- Badania geotechniczne – mogą być przedstawione w formie modelu. Zwykle konieczne jest wykonanie dodatkowych badań gruntowych (i tutaj pojawia się pytanie – czy ktoś nam za nie zapłaci?), które są w stanie zredukować ryzyko w terenie o trudnych warunkach geotechnicznych.
- Skanowanie terenu – oraz przedstawienie go w formie modelu 3D. W wypadku większego obszaru dość powszechne jest wykorzystywanie dronów. Jeden przelot nad interesującym nas terenem powinien być stosunkowo niedrogi, a opracowany model można wyeksportować do wspólnego modelu 3D już w fazie przetargowej.
Czy w Twojej firmie spotkałeś się z większą ilością zastosowań BIMu w fazie przetargowej – jako projektant, inwestor albo wykonawca? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzach do artykułu albo na mail [email protected]!
Podsumowanie
To, w jakim stopniu nasza firma będzie wykorzystywała BIM na projekcie, powinniśmy zdecydować jak najwcześniej w fazie przetargowej. W formule ‘zaprojektuj i wybuduj’ musimy spełnić zarówno wymagania inwestora, jak i organizacji w której pracujemy… oraz przy tym zarobić:-) W artykule przyjrzeliśmy się, jakie mogą być zadania design managera i jakie decyzje są konieczne do podjęcia w nawiązaniu do BIM w fazie przetargowej.
Jakie są Twoje doświadczenia związane z tym procesem?
Czy w Twojej organizacji jest osoba zajmująca stanowisko managera projektowania, czy też obowiązki z nim związane są rozdzielone na wiele osób?
Jesteśmy Ciekawi Twoich opinii i komentarzy!
Jest to trzeci artykuł serii zarządzanie procesem projektowania. Poprzednie artykuły możesz przeczytać tutaj:
- Czym jest design management? Zarządzanie procesem projektowania w praktyce
- Różne role managera projektowania
Czy podobał Ci się ten wpis i powinniśmy kontynuować temat design management’u? A może jest jakaś inna tematyka, o której chciałbyś przeczytać na naszym blogu? Zostaw swoją opinię w komentarzu pod artykułem!
Dla mnie bardzo ciekawe informacje wysoki poziom stosowania technologii informatycznych w realizacji inwestycji